Iemand had de pomp vergeten te starten

Het tankstation waar wij tanken in Arnhem heeft drie drukvaten waarin de te tanken waterstof zich bevindt bij ongeveer 410 bar. Als je tankt zakt deze druk terug naar circa 330 bar (gemiddeld over de drie vaten). Voordat je wegrijdt moet je daarom de compressor starten en die pompt de drukvaten weer op tot 410 bar. Dit duurt meer dan een uur. Hiervoor moet je op een knop drukken.

Vandaag kwam ik bij het station en het was duidelijk niet op druk gebracht. Dan krijg je dus ook veel minder waterstof in je auto. Met 286 bar in de tank (in plaats van 350) reed ik dus weer naar huis. Goed voor 244 km.

Het tankstation doet het weer

Vanmorgen was het tankstation weer in orde en heb ik getankt tot een druk van 342 bar. Een record! De vorige twee tankbeurten kwam ik maar tot respectievelijk 304 en 278 bar. De startdruk was 52 bar, dus er is 290 bar bij in getankt. Het duurde wel een kwartier om dat er in te krijgen. De tanksnelheid was ongeveer 17 bar per minuut.

Tankstation defect, dit weekend staat de auto voor de deur

Morgen gaan we klussen in IJsselstein en vandaag zijn we op en neer gereden met de Hyundai IX35 om de boel op te nemen. Eerst volgetankt natuurlijk. Nu ja vol, hij vulde maar tot 280 bar. Na vullen konden we maar 250 km rijden. Om de één of andere reden was de vuldruk laag.

Op een lading van 280 bar kun je één keer op en neer naar IJsselstein (circa 140 km vv) en dan moet je weer tanken.

Vanavond om ongeveer 21.00 uur wilden we dus gaan tanken, zodat we morgen weer met de IX35 konden rijden. We waren al erg blij dat we bij het tankhuisje konden komen, want 's avonds gaat in principe het hek dicht en dan kun je niet tanken.

Helaas was het tankapparaat nu in storing. Wel heb ik de beheerder telefonisch kunnen bereiken en die heeft me verteld hoe ik het systeem kon resetten, maar dat hielp allemaal niet. Steeds dezelfde fout. Onverrichter zaken dus weer naar huis gegaan. Dinsdag is er pas iemand beschikbaar om de pomp te repareren.

Dan baal je wel dat je een waterstof auto hebt gekocht.

Gelukkig hebben we nog een Smart Diesel, maar daar kun je niet veel klusspul in vervoeren.

Waarom het misschien niet zo handig is om 350 bar te tanken met je waterstofauto

Bij het doorlezen van de gebruikshandleiding van onze IX35 viel het me op dat de auto bijhoudt hoe vaak hij getankt is. En dat heeft een reden. Na 1.500 tankbeurten moet namelijk het hele waterstofopslagsysteem vervangen worden. Bij tankbeurt 1501 wordt de auto botweg uitgeschakeld. En ik neem aan dat een nieuwe druktank een dure grap is.

Als je maar 350 bar tankt in plaats van 700 tank je twee keer zo vaak en dan gaat je tank dus half zo lang mee.

Even rekenen.

Ik heb net getankt en dan kun je volgens de meter 260 km rijden. Ik schat het lager in, laten we voor het gemak 250 km nemen.

Stel ik rij 20.000 km per jaar. Dat is dan 20000/250 = 80 tankbeurten per jaar.
Maximaal 1500 tankbeurten gedeeld door 80 = 18,75 jaar.

Pfff. Gelukkig!

De eerste tankbeurt: onderdompeling in de early adopter scene van de waterstofmobiliteit.

Gisteren heb ik voor het eerst getankt bij onze (nou ja van HYGEAR) pomp in Arnhem. Dat is een heel andere ervaring dan een benzinestation. Medewerkers van HGEAR komen lang, bewonderen je auto, stellen zich voor, maken een praatje. Je babbelt over hun werk bij HGEAR, etc. Ondertussen wordt de auto min of meer automatisch (half)volgetankt.

Je merkt dat je deel neemt aan de early adopter scene van de waterstofmobiliteit.

Na de tankbeurt staat de meter voor de resterende afstand op 260 km en voordat ik thuis ben zijn er nog 250 km over.

Dus ik zal nog wel vaak langs komen bij HGEAR....

De PitPoint App It Up app

De PitPoint app met de naam App It Up laat alle CNG, Groengas, LNG en waterstoftankstations in de EU zien.

Je kunt de app zo instellen dat je alleen de waterstof stations ziet. In Nederland toont de app alleen Rhoon en Helmond. Arnhem staat er niet op. Misschien omdat dit geen volwaardig station is? Je kunt er tenslotte alleen 350 bar laden en dan alleen tijdens werkuren.

In Duitsland zijn er veel tankstations, in België één en in Franrijk drie, waarvan twee in Parijs.

De H2.LIVE app

Het zou erg sneu zijn als je ergens naar toe rijdt waar je verwacht te kunnen laden en de pomp is defect. Dan kun je je auto laten staan en de trein nemen. Daarom is er een app die aangeeft of de pomp up and running is.

De H2.LIVE app laat alle waterstofstations in Europa zien met info of ze ook echt werken.

Vreemd genoeg staat Arnhem er niet op. Daar hebben we hier dus ook weinig aan.

App: Hydrogen Station finder van Air Liquid

Voor de vakantie is het wel fijn om een overzicht te hebben van de waterstofstations in Europa, dus ik heb ik een app gedownload: De Hydrogen Station finder van Air Liquide.

 

Wat een waardeloze app. Als je hem installeert gaat hij eerst eindeloos een kaart generen.
Of beter gezegd, hij loopt vast en er verschijnt niets op je scherm.
Geen aanrader dus.

En daar is hij dan!

Vandaag hebben we hem dan opgehaald bij H-point in Dordrecht. Twee dagen later dan gepland, want de onderdelen van de cruise control waren verkeerd geleverd.

We kregen de Opel Meriva met de kapotte versnellingsbak gelukkig nog aan de praat, dus we konden die meenemen om in te ruilen.

H-point had de wagen leuk verpakt en we mochten hem zelf onthullen.

Het uitpakken van de auto

Het was nog wel even wennen aan de speciale snufjes van deze auto. Zo kreeg ik de achterklep niet op slot, maar wat blijkt nu, je hoeft hem helemaal niet op slot te doen. Het is voldoende om hem dicht te doen en weg te lopen met de sleutel in je zak. De auto signaleert dat er een sleutel in de buurt is en geeft dan de deuren vrij en andersom. Eigenlijk hoef je de sleutel helemaal nooit uit je zak te halen. Om te starten druk je op een knop.

Hij was niet helemaal goed opgeleverd want het nummerbord achter rammelde en de tank was niet vol zoals beloofd. Maar de dealer heeft het nummerbord meteen vast laten zetten en we mogen op hun kosten waterstof laden in Arnhem.

Dat is hem dan voor de deur

Eindelijk het goede kenteken

Onder de motorkap zit natuurlijk iets heel anders dan een verbrandingsmotor. Het is meer een grote doos met interessante stekkers er aan.

De brandstof cel

En ra ra wat mist er op dit plaatje hieronder?

Geen uitlaat...

Training waterstoftanken: We zijn geslaagd!

Vandaag hebben we onze training waterstof tanken gehad bij Hygear. Zodat we kunnen tanken bij hun laadstation.

Laadstation bij Hygear in Arnhem

De core business van Hygear is eigenlijk niet om waterstof te leveren aan een tiental fuel cell auto's in deze regio. Ze maken de chemische fabriekjes die waterstof produceren en leveren die fabriekjes aan de industrie. Zo'n fabriekje kost in de orde van € 500.000,- dus die zet je niet zomaar op je oprit om je auto te vullen.

Eigenlijk is deze pomp een tijdelijke oplossing tot er een 700 bar laadstation aan de openbare weg komt. Hygear levert dan de waterstof. De realisatie kan nog wel een jaar duren....

De training bestaat uit een PowerPoint ondersteunde veiligheidsinstructie en een oefening in tanken met hun IX35 fuel cell auto. En natuurlijk is er een cursusmap.

Gebruikershandleiding Hygear

En ja, we krijgen ook nog een certificaat! Sandra en ik zijn nu dus gecertificeerde waterstofladers!

Het huisje dat je op de foto ziet bevat een touchscreen waar je je pincode invoert. Daarna sluit je de slang aan, het apparaat doet een lektest en vult daarna automatisch het drukvat van je auto met waterstof. Op het scherm worden de stappen uitgelegd. Het huisje wordt gevoed vanuit drukvaten op het terrein (circa 300 bar). In het huisje zit ook een perslucht aangedreven hogedruk compressor en drie kleine drukvaten. De compressor pompt de drukvaten op tot 410-420 bar. Deze overdruk is nodig om het gas in je auto te krijgen.

Bij het laden van de waterstof neemt de temperatuur van het gas toe. Omdat het drukvat in de auto van vezelversterkte kunststof is, kan dit niet te veel temperatuur hebben en daarom wordt de laadsnelheid beperkt door het laadapparaat op basis van de omgevingstemperatuur. Hierdoor heeft de tank tijd om af te koelen. Als het warm is duurt het laden dus langer dan als het koud is.

Er is bij dit laadstation geen communicatie tussen de auto en het laadstation, dus de auto kan niet doorgeven hoe warm de tank precies is. De computer van het laadstation maakt dus een raming die waarschijnlijk aan de veilige kant is. Het laden duurt dus langer dan eigenlijk nodig is.
Er zijn laadstations die wel kunnen communiceren met de auto en daar kun je dus sneller laden.

Wanneer het apparaat klaar is met laden beëindig je het laadprogramma en dan gaat de compressor aan om de drie interne drukvaten weer op te pompen tot 410 bar. Dit kan wel even duren, dus als er net iemand getankt heeft, dan krijg je geen 350 bar in je auto.

Kortom, het is hier allemaal erg industrieel en niet erg consumentvriendelijk ingericht, maar we kunnen tanken en dat is al heel wat.

Het is echt pionieren hier in Arnhem.

Even (?) naar Delfzijl met de waterstofauto

Stel je voor dat je vanuit Arnhem naar Groningen wilt met je waterstofauto. Een enkele reis is 198 km. In Arnhem kun je alleen 350 bar waterstof laden, dus je bereik is 300 km. Daar kom je dus niet mee thuis.

Het zou heel mooi zijn als je even waterstof kon laden in Delfzijl. Want daar is een waterstof laadstation. Er is alleen één probleempje. Het laadstation is alleen voor stadsbussen. Je kunt er niet laden als particulier.

Dus een reis naar Delfzijl gaat als volgt:

1. Eerst rij je naar Rhoon (Rotterdam) om bij Air Liquide 700 bar te laden. Afstand 118 km. Je kunt nu 600 km rijden.
2. Dan rij je van Rhoon naar Delfzijl: 293 km.
3. Tenslotte rij je van Delfzijl naar huis: 198 km.
4. Met zo'n 100 km over kom je aan in Arnhem.

Totaal heb je dan 609 km gereden tegen 396 als je in Delfzijl had kunnen laden.

Gelukkig komt er een 700 bar laadstation in Pesse (Drenthe) dat in het eerste kwartaal 2019 operationeel moet zijn. Dat maakt Noord-Nederland een stuk bereikbaarder voor de waterstofrijder. Wel nog een jaartje wachten........

Ik voel me echt een pionier!

Supersnel een nieuw nummerbordje voor de invalidenparkeerplaats: Hulde aan de gemeente Arnhem!

Op de dag dat we het koopcontract voor deze auto tekenden heeft Sandra met de gemeente gebeld dat het nummerbordje van haar invalidenparkeerplaats  voor de deur gewijzigd moet worden. Want we dachten beter meteen regelen want het zal wel weken gaan duren voordat het bordje er is.

Wat schets onze verbazing toen we zagen dat er de volgende dag al een nieuw bordje op geschroefd werd!

Het nieuwe kenteken staat al op de paal

Dus alle hulde aan de gemeente Arnhem! Alleen staat er op die parkeerplaats nu nog een kapotte Opel met een ander kenteken...... Want die nieuwe krijgen we pas volgende week woensdag. Dus maar een papiertje er in gelegd voor de Handhaving met een paar regels uitleg. 

Een trekhaak voor de Hyundai Fuel cell????

De oude auto, de Opel Meriva, heeft een trekhaak. Dus kreeg Sandra meteen al vragen van de kinderen, hoe ze nu moeten verhuizen want op de Hyundai zit geen trekhaak.

Eens even kijken bij de RDW welke gewichten toegestaan zijn voor de aanhanger en vreemd genoeg staan deze op nul!

Klik voor een uitvergroting

Dus je mag geen aanhanger achter je waterstofauto hangen! Met een Smart kan ik me dat voorstellen, maar dit is een auto van 2000 kg. Klopt dit wel? Voor de zekerheid even gekeken naar een willekeurige IX35 op benzine en die mag wel 745 kg ongeremd trekken. Het ligt dus aan de fuel cell. De motor is te zwak en/of de auto is van zichzelf al te zwaar om nog een aanhanger te trekken.

Wel een tegenvaller!

En dan zijn er nog de stickers

De auto is een demonstratiemodel en daarom zitten er stickers op die aangeven dat het een waterstofauto is.

Klik voor vergroting

Maar wij willen er ook een beetje reclame mee maken voor KrekelAutismeCoaching dus de stickers gaan er af en er moet iets van ons logo op komen. We zijn er nog niet uit maar het moet iets in de geest van hieronder worden. Er wordt hard aan gewerkt door onze grafisch vormgeefster Dorota.

Klik voor vergroting

Een nieuw tankstation, een nieuwe procedure

Er zijn drie operationele tankstations in Nederland en er is er één bij Rhoon (Rotterdam) van Air Liquide en daar willen we natuurlijk ook kunnen tanken.

In Arnhem heb je bij HYGEAR een pincode nodig en krijg je een training, maar in Rhoon is de procedure weer anders. Hier moet je tanken met een tankpas en daarvoor moet je een aanvraagformulier in Excel invullen.

Aanvraagformulier tankpas

Die pas heb ik dan vandaag aangevraagd. Wel fijn dat je met deze pas ook in Zaventem kunt tanken. Dan kunnen we dus naar Antwerpen!

Benieuwd of we van Air Liquide ook een training krijgen!

Wat kost waterstof rijden nu eigenlijk?

Onze Hyundai tankt per beurt maximaal zo'n 5,6 kilo waterstof, met een druk van zevenhonderd bar. Daarmee kun je zo’n zeshonderd kilometer rijden. Een kilo waterstof kost ons tien euro. Er zit (voorlopig) geen accijns op. Wel komt er nog 21 procent btw bovenop. En hoewel we zakelijk rijden krijgen we die BTW niet terug. Daarvoor verkopen wij te veel zorg waar geen BTW op zit.

Dat lijkt veel vergeleken met € 1,45 per liter voor benzine, maar het is zo dat waterstof per kg veel meer energie bevat dan benzine. De verbrandingswarmte van waterstof is 141,8 MJ/kg. De verbrandingswarmte van benzine is 44 MJ/kg. Dat is dus 3,2 keer zo veel. Ook heeft een fuel cell een hoger rendement dan een benzinemotor. Een auto met een PEM fuel cell heeft een rendement van ongeveer 40-45% en met een een benzinemotor ongeveer 25%. Van tank naar wiel gerekend.

Ter vergelijking, een tank benzine van 40 liter kost € 58,- incl. BTW en daar kom je als je één op 12 rijdt 480 km ver mee. Dat is 12 cent per km

Op een drukvat waterstof van 5,6 kg kost € 68,- incl. BTW en daar rij je 600 km mee. Dat is 11 cent per km.

Het is dus ongeveer even duur.

Hoe kom je aan waterstof?

Nu we een waterstofauto hebben moeten we ook nog waterstof kunnen tanken. Daar hadden we ons van te voren in verdiept.

Dat is nog niet zo makkelijk. Er zijn maar drie tankstations in Nederland. Waarvan één in Arnhem.
En wel bij HyGear op industrieterrein Kleefse waard. Sandra en ik zijn er wezen kijken. het was bijzonder moeilijk te vinden. Nergens bordjes.

Denk niet dat dit lijkt op een normaal tankstation. Het is een soort chemische fabriek met een pomphuisje in de omheining gebouwd. Je hebt een code nodig om te tanken. Geen pinautomaat. Geen gezellig winkeltje. En alleen open tijdens werktijden van de fabriek, dus op weekdagen van 9.00 tot 17.00 uur.

Laadstion van Hygear

Gelukkig dat we deze auto op de zaak hebben gekocht want als particulier kun je hier niet tanken. We krijgen 8 mei eerst een heuse training om te leren omgaan met waterstof. En vandaag heb ik het contract in orde gemaakt, want dat is kennelijk ook nodig voor je waterstof kunt kopen.

Waterstof wordt samengeperst opgeslagen in de auto bij een druk van maximaal 700 bar.
Bij een tankstation kun je waterstof tanken bij 350 bar of bij 700 bar. In Arnhem kun je alleen 350 bar tanken. Met 700 bar kom je ongeveer 600 km ver. En met 350 bar dus maar 300 als de wetten van de natuurkunde kloppen. Dat wordt wel goed plannen dus!

De andere twee operationele stations staan in Rotterdam en Helmond, daar heb ik informatie aangevraagd om te horen wat je daar allemaal nodig hebt voor je kunt tanken.

Denk overigens niet dat die tankstations een website hebben met handige informatie zoals adres, brandstofprijzen, openingstijden en een actueel aanbod van waterstoftankcursussen.

Kortom de infrastructuur voor waterstof is nog niet erg klantvriendelijk.....

Hopelijk komt er snel verandering in.

We houden de Smart Diesel daarom nog maar even aan als tweede (ook wel milieuvriendelijke) auto.

We hebben een waterstoauto gekocht: De Hyundai ix35 F/L Fuel Cell 2WD

In dit blog hou ik onze ervaringen bij met onze eerste waterstofauto. Dit ter leering ende vermaeck voor anderen die er over denken om zo'n auto aan te schaffen.

Op 25 april zijn Sandra en ik naar Dordrecht gereden voor een proefrit in een Hyundai waterstofauto.
Onze ouwe trouwe Opel Meriva had het begeven, kapotte versnellingsbak, en we wilden toch al een nieuwe auto. En dan maar meteen milieuvriendelijk. En milieuvriendelijker dan een waterstofauto kan haast niet, want die heeft als uitlaatgas alleen waterdamp.

Dat is hem dan

De auto was aangeboden door autobedrijf H-Point. Het is een demonstratiewagen van een type (IX35 Fuel Cell) dat nu niet meer verkocht wordt en daarom doen ze hem weg. Het kenteken is van 30-12-2015 (2,5 jaar oud) en hij heeft 4834 km gereden.

De auto heeft een PEM-brandstofcel en twee accu's. Eén hoogspanningsaccu die parallel staat met de brandstofcel en dient voor het opvangen van pieken, zoals bij snel optrekken, en voor recuperatie van remenergie. En verder een gewone 12V accu voor de instrumenten, airco, en dat soort dingen. Die was leeg overigens bij de proefrit want de auto had al een tijd stilgestaan.

Als je er mee rijdt dan hoor je dus geen motorgeluid, het is allemaal zoef-zoef. In feite is het een elektrische auto, de elektriciteit komt echter uit de fuel cell. Hij rijdt erg prettig, het is natuurlijk een automaat. Hij wordt aangedreven door een elektromotor en dan is een versnellingsbak en schakelen niet nodig.

Na de proefrit waren we overtuigd en hebben we het koopcontract getekend. Natuurlijk heeft Sandra eerst nog wat afgedongen op de advertentieprijs en krijgen we er gratis cruise control bij. De auto wordt geleverd inclusief een volle tank (700 bar), een nieuwe accu en een jaar onderhoud.

Hij wordt 9 mei geleverd. We verheugen ons er op